Artificial Intelligence (AI) is dankzij open source apps laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen. Commerciële AI-apps zijn er ook. Die bieden tegen betaling toegang tot diep weggestopte informatie waar open source apps niet bij kunnen. Deskundigen voorspelden jaren geleden dat goed doorontwikkelde commerciële AI-software het werk van reclamebureaus, videomakers, vertalers, spraakacteurs, journalisten, juristen en tal van andere beroepen sneller, eenvoudiger, en in sommige gevallen zelfs overbodig maken. Er schuilen meer gevaren in AI-apps, want kwaadwillende personen kunnen er eveneens gebruik van maken. En zo ‘intelligent’ zijn die apps nou ook weer niet. Ze halen, net als zoekmachines, informatie van het internet. De meerwaarde van AI-software zit ‘m vooral in het razendsnel analyseren en interpreteren van gevonden informatie en het vertalen van die info in een antwoord op een aan een AI gekoppelde chatbot gestelde vraag. En in het binnen een seconde uitvoeren van een lastige opdracht als deze: maak van AI een mooie illustratie met de mens als verbindende factor.

DeepSeek
Softwarebedrijven ontwikkelden open source apps als Chatbox AI, ChatGPT, Gemini, ChatOn en Micosoft Co-pilot waar je zonder kosten vragen kunt stellen en opdrachten kunt geven via een AI-chatbot. Onlangs kwam er een nieuwe speler bij: DeepSeek. Bij de introductie van deze Chinese AI-software werd iets te vaak benadrukt dat het bedrijf dat de app heeft ontwikkeld ‘uitsluitend’ is gefinancierd door een Chinees hedgefonds, en geen banden heeft met de Chinese overheid. In tegenstelling tot de hiervoor genoemde open source apps, wil DeepSeek eerst je telefoonnummer of je e-mailadres en je locatie weten om er gebruik van te kunnen maken.

Wie is Marcel Kaatee?                                                      
Uiteraard maken veel studenten gebruik van AI-apps, onder meer voor het maken van scripties. Er is speciaal voor universiteiten en hogescholen ontwikkelde AI-software op de markt voor wetenschappelijk onderzoek. AI is kortom een niet meer weg te denken hulpmiddel om binnen enkele seconden informatie te vergaren.

Afgelopen week heb ik een klein onderzoekje gedaan naar de kwaliteit van de informatie van open source apps. Om vast te stellen wat AI-software binnen luttele seconden aan informatie tevoorschijn tovert, heb ik de vraag gesteld: Wie is Marcel Kaatee? Een vraag waarvan niemand anders dan ikzelf het beste kan beoordelen of de door de app gegenereerde informatie klopt.  

ChatGPT
ChatGPT is de bekendste open source AI-app, ontwikkeld door OpenAI. GPT staat voor Generative Pre-trained Transformer. ChatGPT had binnen 2 seconden een antwoord paraat: 

Marcel Kaatee is een Amsterdamse ondernemer en voormalig gokexploitant, vooral bekend als initiatiefnemer en festivaldirecteur van het Red Light Jazz festival. Dit jaarlijkse evenement, dat sinds 2014 plaatsvindt in het Wallengebied van Amsterdam, brengt jazzmuziek naar diverse locaties en heeft zich gepositioneerd als een belangrijk cultureel evenement in de stad.

Naast zijn rol in de muziekscene was Kaatee jarenlang betrokken bij juridische procedures met betrekking tot zijn gokhallen in Amsterdam. Hij werd verdacht van witwassen in verband met panden op de Wallen, die volgens het Openbaar Ministerie mogelijk gefinancierd zouden zijn met crimineel geld van Willem Holleeder, een van de betrokkenen bij de Heinekenontvoering. Kaatee ontkende deze beschuldigingen altijd. In 2009 werd hij in hoger beroep vrijgesproken van witwassen, maar de zaak werd later heropend. In november 2024 sprak de rechtbank hem opnieuw vrij, oordelend dat het bewijs onvoldoende was om de beschuldigingen te onderbouwen.

Ondanks deze vrijspraken blijft het Openbaar Ministerie Kaatee vervolgen. Recentelijk is er opnieuw een rechtszaak aangespannen, waarbij de rechtbank de eerdere vrijspraak herbevestigde. Kaatee heeft aangegeven dat hij hoopt dat er nu eindelijk een einde komt aan deze langdurige juridische strijd.

Samenvattend is Marcel Kaatee een veelzijdige figuur: hij is een bevlogen pleitbezorger van de jazzcultuur in Amsterdam, met name door zijn werk met het Red Light Jazz festival, en tegelijkertijd een ondernemer die al jarenlang verwikkeld is in juridische procedures met betrekking tot zijn gokactiviteiten.

Gemini
De AI-app van Google, Gemini genaamd, gaat korter door de bocht in haar antwoord:

Marcel Kaatee (geboren op 20 september 1958 in Amsterdam) is een Nederlands ondernemer en muzikant.

Hij is de eigenaar van twee gokhallen op de Amsterdamse Wallen. Daarnaast is hij gitarist van de funkband Seven Eleven, die in 1987 werd opgericht, en mede-oprichter van het platenlabel Funk To The Max. Ook is hij de directeur van het Red Light Jazz Festival in Amsterdam.

In het verleden is Marcel Kaatee vervolgd in verband met vermeend witwassen van geld van Willem Holleeder via zijn gokhallen, maar hij werd in november 2024 hiervan vrijgesproken.

Dat het gedoe met het OM al voortduurt sinds mijn eerste aanhouding in oktober 1997 en het op 11 november 2024 mijn derde (!) vrijspraak op rij was voor hetzelfde strafbare feit (witwassen Wallenpanden), vat Gemini in één zin samen zonder erbij te vermelden dat het OM op 19 november 2024 beroep heeft aangetekend tegen mijn derde vrijspraak.  

ChatBox
ChatBox AI is ontwikkeld door Florate Ltd., gevestigd op Cyprus. Deze open source app reageerde als volgt op mijn vraag:

Marcel Kaatee is een Nederlandse ondernemer en muzikant. Hij is vooral bekend als eigenaar van twee gokhallen in de Amsterdamse Wallen en als gitarist van de funkband Seven Eleven, die in 1987 werd opgericht. Kaatee heeft diverse juridische procedures doorstaan, waaronder vrijspraken in procedures over witwassen en andere financiële kwesties. 

Marcel Kaatee werd op 20 september 1958 in Amsterdam geboren. Hij begon zijn carrière als kaartjesverkoper bij Zwarte Joop en werkte later als administrateur, onder andere voor Edith de Vries bij haar zaken zoals Casa Rosso en Buddy Buddy. Kaatee is ook betrokken geweest bij de Wallenpanden en speelautomatenhallen, zoals Molensteeg en Buddy Buddy.

In de loop der jaren is Kaatee meermalen betrokken geweest bij juridische procedures. Hij is vrijgesproken in zaken over het witwassen van geld en andere financiële transacties. Kaatee heeft ook aandacht besteed aan de zaak rond het Heinekenlosgeld, waarover hij getuigenverklaringen heeft aangeboden die volgens hem niet voldoende zijn benut door het Openbaar Ministerie.

Kaatee kocht in 2002 panden op de Wallen van Willem Endstra en financierde zijn aankopen later met een lening van 4 miljoen euro van Wilbury Ltd. op de Britse Maagdeneilanden, een bedrijf van Paarlberg. Hij had moeite met banken die hem geen krediet wilden verlenen vanwege de ligging op de Wallen. Kaatee heeft ook eisen gesteld tegenover Paarlberg om betalingen te ontvangen. 

Naast zijn zakelijke activiteiten is Kaatee musicien en speelt hij gitaar in de funkband Seven Eleven, die hij in 1987 mede oprichtte. 

Klinkklare onzin
ChatBox gaat dieper in op de strafzaken dan ChatGPT maar – en daarin schuilt het gevaar – meldt ook klinkklare onzin: ik heb mijn aankoop van panden van Endstra in 2002 niet gefinancierd met een lening van de heer Paarlberg. Ik heb ook geen eisen gesteld tegenover Paarlberg ‘om betalingen te ontvangen’. Ik was juist geld schuldig aan Paarlberg. De bewering van ChatBox dat ik in verband met het Heinekenlosgeld getuigenverklaringen zou hebben ‘aangeboden’ die door het OM onvoldoende zouden zijn ‘benut’, raakt eveneens kant noch wal. ChatBox meldt niets over mijn geesteskind Red Light Jazz. 

Copilot
De door Microsoft ontwikkelde app Copilot kwam met onderstaand antwoord op de vraag: Wie is Marcel Kaatee?

Marcel Kaatee is een Nederlandse ondernemer en muzikant, geboren op 20 september 1958 in Amsterdam. Hij is eigenaar van twee gokhallen op de Wallen en gitarist van de funkband Seven Eleven, die in 1987 werd opgericht. Daarnaast is hij mede-oprichter van het platenlabel Funk To The Max en directeur van het Red Light Jazz Festival.

Kaatee kwam in opspraak toen hij door het Openbaar Ministerie werd beschuldigd van betrokkenheid bij afpersingszaken en witwassen. In 2007 werd hij veroordeeld tot vijf maanden gevangenisstraf wegens witwassen, maar in 2009 werd hij door het gerechtshof op alle punten vrijgesproken. In 2010 kreeg hij een schadevergoeding vanwege onterecht voorarrest.

In 2023 werd hij opnieuw vervolgd, maar in november 2024 werd hij vrijgesproken van het witwassen van panden op de Wallen, waarvan het OM vermoedde dat Willem Holleeder de werkelijke eigenaar was.

Kaatee heeft een relatie met Priscilla Jourdan, die een boek schreef over haar ervaringen tijdens zijn juridische strijd. Hij houdt een blog bij waarin hij zijn ervaringen met de overheid beschrijft.  

Van meerdere bronnen informatie verzamelen, dit analyseren en interpreteren om antwoord te geven op de gestelde vraag is geen sprake. Het antwoord van Copolot is afkomstig van slechts één bron, letterlijk overgenomen van Wikipedia.   

ChatOn
ChatOn AI, een chatbot ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf AIBY Inc., is de slechtst geïnformeerde AI-app in mijn onderzoekje. Op de vraag ‘Wie is Marcel Kaatee?’ antwoordt ChatOn met een algemeen vrijwel niets zeggend antwoord:  

Marcel Kaatee is een Nederlandse ondernemer en bekend als eigenaar van Kaatee Groep, een bedrijf dat zich richt op diverse sectoren, waaronder de techniek en industrie. Hij heeft een achtergrond in management en ondernemerschap en is vaak betrokken bij innovatieve projecten en samenwerkingen. Zijn werk wordt gekenmerkt door een focus op groei en ontwikkeling binnen de sectoren waarin hij actief is. 

Conclusie
Afgezien van hier en daar wat feitelijke onjuistheden, kom ik er als ‘publiek figuur’, want zo heeft de rechtbank mij in 2017 aangeduid in een civiele zaak tegen Het Parool en Paul Vugts, niet heel slecht vanaf als AI-apps mijn doopsel lichten.

Is het OM in Nederland corrupt?
Hoe zouden AI-chatbots reageren op een vraag over het Openbaar Ministerie? Ik nam de proef op de som en vroeg aan ChatGPT: Is het Openbaar Ministerie in Nederland corrupt?
Zo gek is die vraag niet na mijn publicaties ‘Het corrupte netwerk van het Openbaar Ministerie (1)’ en ‘Het corrupte netwerk van het Openbaar Ministerie (2)’ eerder dit jaar waarin ik een vorm van netwerkcorruptie bij het OM en andere overheidsorganen heb aangetoond.

Het antwoord van ChatGPT:

De vraag of het Openbaar Ministerie (OM) in Nederland corrupt is, is complex en gevoelig. In het algemeen staat het Nederlandse OM bekend als een professionele en onafhankelijke instelling die de wet handhaaft en strafzaken behandelt. Er zijn waarborgen zoals onafhankelijke rechtspraak, toezicht door de rechterlijke macht en journalistieke controle om corruptie tegen te gaan. Maar:

Er zijn incidentele gevallen of controverses geweest die tot publieke discussie hebben geleid over het functioneren van het OM. Voorbeelden zijn:

•          De Teeven-deal (2000-2015): Een geheime schikking tussen het OM en een drugscrimineel leidde tot politieke ophef en uiteindelijk het aftreden van een staatssecretaris en een minister.

•          Kritiek op dubbele petten: Soms is er kritiek op nauwe samenwerking tussen politie, OM en andere overheidsdiensten, wat vragen oproept over objectiviteit.

•          Incidentele fouten of schendingen: Zoals het onterecht vervolgen of onder druk zetten van bepaalde verdachten, die later vrijgesproken werden.

Conclusie: Er zijn géén harde aanwijzingen dat het OM als organisatie structureel corrupt is. Wel kunnen er fouten, misstanden of incidenten plaatsvinden, wat niet ongebruikelijk is in grote organisaties. Kritiek, transparantie en toezicht zijn belangrijk om het vertrouwen in het OM te behouden.

Schending Ne bis in idem
Aan ChatBox stelde ik de vraag: Zijn er in Nederland gevallen bekend waarbij het rechtsbeginsel ‘ne bis in idem’ is geschonden? Het antwoord van ChatBox:

Ja, er zijn in Nederland gevallen bekend waarbij het rechtsbeginsel ne bis in idem is geschonden. Dit beginsel houdt in dat iemand niet voor dezelfde feiten meerdere malen kan worden vervolgd of bestraft. Schendingen van dit beginsel kunnen zich voordoen in verschillende contexten, bijvoorbeeld:

1. Dubbele vervolging: Er zijn gevallen geweest waarin een persoon meerdere keren is vervolgd voor dezelfde overtreding, bijvoorbeeld als gevolg van fouten in de communicatie tussen verschillende rechtsinstanties of fouten in de juridische interpretatie.

2. Verschillen tussen strafrecht en bestuursrecht: Soms worden mensen bestraft of gesanctioneerd voor dezelfde feiten zowel in het strafrecht als in het bestuursrecht, wat kan leiden tot een schending van het ne bis in idem-beginsel.

3. Hogere rechtscolleges: Er zijn ook uitspraken van de Hoge Raad geweest die bevestigen dat ne bis in idem van toepassing is, en gevallen waarin het beginsel niet correct werd toegepast door lagere rechtbanken.

4. Internationale context: In enkele gevallen zijn er ook schendingen van het beginsel geconstateerd in het kader van internationale rechtscolleges, zoals het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), die schendingen van het beginsel hebben vastgesteld en Nederland hebben verzocht om de gevolgen te herstellen.

De bescherming tegen dubbele vervolging is een fundamenteel aspect van het strafrecht en van groot belang voor de rechtsstaat. Wanneer er schendingen plaatsvinden, kan dit leiden tot ernstige juridische en maatschappelijke gevolgen, evenals een verlies van vertrouwen in het rechtssysteem. Het is dan ook essentieel dat dergelijke gevallen goed worden onderzocht en dat er passende maatregelen worden genomen om herhaling te voorkomen.

De gevolgen voor de rechtstaat
De voor de hand liggende vervolgvraag was door de AI-software al voor me klaargezet: Wat zijn de gevolgen van schendingen van het ne bis in idem-beginsel voor de rechtsstaat? Ik hoefde slechts op de vraag te klikken om die gevolgen na een paar seconden te lezen:

Schendingen van het ne bis in idem-beginsel kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor de rechtsstaat, waaronder:

1. Verlies van vertrouwen: Wanneer individuen of de samenleving zien dat het ne bis in idem-beginsel niet wordt gerespecteerd, kan dit leiden tot een verlies van vertrouwen in het rechtssysteem en de rechtsinstellingen.

2. Onrechtmatige vervolging: Mensen kunnen onterecht meerdere keren worden vervolgd voor dezelfde feiten, wat leidt tot extra stress, financiële lasten en schade aan hun reputatie.

3. Schending van mensenrechten: De schending van dit beginsel kan ook in strijd zijn met internationale mensenrechtennormen, zoals die vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dit kan leiden tot juridische stappen tegen de staat.

4. Belemmering van gerechtigheid: Als het beginsel niet wordt gerespecteerd, kan dit leiden tot willekeurigheid in het strafproces, waarbij bepaalde individuen onevenredig hard worden aangepakt.

5. Juridische onzekerheid: Ongelijkheden en inconsistenties in de toepassing van het beginsel kunnen leiden tot juridische ambiguïteit, wat het moeilijk maakt voor burgers en rechtsprofessionals om te begrijpen wat hun rechten zijn.

6. Impact op rechtsontwikkeling: Schendingen van het ne bis in idem-beginsel kunnen ook gevolgen hebben voor de ontwikkeling van jurisprudentie en rechtsbeginselen in bredere zin, aangezien het precedent schept voor toekomstige gevallen.

7. Schade aan de rechtsstaat: Uiteindelijke schendingen kunnen bijdragen aan de ondermijning van de rechtsstaat zelf, waardoor de principes van rechtvaardigheid en gelijkheid voor de wet onder druk komen te staan.

Schendingen serieus nemen
Dit is wat het OM allemaal voor lief neemt door mij in 2020 opnieuw te  vervolgen voor het witwassen van Wallenpanden waarvan ik in 2007 in eerste aanleg en in 2009 in hoger beroep ben vrijgesproken. Een vrijspraak die sindsdien als onherroepelijk zou moeten gelden. ‘Het is essentieel voor het functioneren van de rechtstaat om schendingen van het ne bis in idem-beginsel serieus te nemen en passende maatregelen te treffen om herhaling te voorkomen. Dit draagt bij aan een betrouwbare en rechtvaardige rechtsorde,’ stelt ChatBox aan het slot.