Fred Teeven legde onlangs bij het gerechtshof in het openbaar verklaringen af over zijn contacten met anonieme bedreigde getuigen in het Kolbak-onderzoek. De getuigenissen van de ex-crimefighter vonden plaats op maandag 23 maart en op vrijdag 27 maart 2009 in de extra beveiligde rechtbank De Bunker in Osdorp. De meeste vragen aan Teeven werden gesteld door de advocaten van Willem Holleeder. Mij interesseerde alleen de ontmoetingen en gesprekken die Teeven had met Thomas van der Bijl. Ik had enkele vragen op een A4-tje gezet. Daarover later meer.

Formaliteiten
Aan het begin van het verhoor verklaarde de voormalig Officier van Justitie dat hij voorafgaand aan zijn getuigenis in Kolbak alleen zijn agenda van 2005 en 2006 had geraadpleegd. Hij had geen kennis vergaard over het dossier via opsporingsambtenaren. Teeven volgde de zaak naar eigen zeggen uitsluitend in de media. Met oud-collega Plooij had Teeven voor het laatst contact op 23 januari in verband met zijn getuigenis die dag in het liquidatieproces.

Citypeak
Teeven verklaarde dat het Kolbak-onderzoek naar afpersing van vastgoedhandelaren was gestart op 18 mei 2004, een dag na de liquidatie van Willem Endstra. Op dat moment was Teeven geen waarnemend CIE-officier meer bij het Amsterdamse parket. Dit in tegenstelling tot zijn collega Koos Plooij.

In november 2004 zocht Teeven contact met een oude bekende van hem: Thomas van der Bijl. Dit was naar aanleiding van CIE-informatie dat Thomas in elkaar was geslagen door Willem Holleeder. Daar wilde de crimefighter het fijne van weten. Ook wilde hij met Van der Bijl herinneringen ophalen uit het Citypeak-onderzoek (1994-1998) waarin het Teeven niet was gelukt om bewijs rond te krijgen tegen Rob Grifhorst en Willem Holleeder. In dat strafrechtelijk onderzoek had Van der Bijl destijds een ontlastende verklaring afgelegd over zowel Grifhorst als Holleeder. Misschien wilde Thomas daarop terugkomen, hoopte de Officier.

Eind 2004 had Teeven Van der Bijl eindelijk aan de lijn gekregen en begin 2005 spraken ze elkaar tweemaal. Twee rechercheurs die zich hadden ingelezen in het Citypeak-dossier, waren bij de gesprekken met Van der Bijl aanwezig.

‘Je vermoedt wel eens dingen maar ik wist het niet’
Tijdens het getuigenverhoor van Teeven in Kolbak kwam op enig moment Van der Bijl’s relatie met de CIE ter sprake. Het eerste contact met Van der Bijl is vermoedelijk gelegd vlak na de liquidatie van Cor van Hout in januari 2003. Het lag voor de hand dat daar een vraag over werd gesteld.

‘Wist u dat Van der Bijl met de CIE sprak?’ vroeg de advocaat van Holleeder aan de getuige. ‘Je vermoedt wel eens dingen maar ik wist het niet’ antwoordde Teeven. Maar uit de inmiddels letterlijk uitgewerkte gesprekken met Van der Bijl uit 2005 blijkt iets anders;

Verhoor Van der Bijl d.d. 14 maart 2005
Verbalisant (1): “Wij hebben weinig contact met andere teams in die zin dat wij geen informatie aan hun geven, maar dat betekent ook dat wij dus niet weten wat een CID-afdeling van Amsterdam of van…. Daar horen wij ook niks van. En dat is maar goed ook want dat willen we ook niet. Want op het moment dat wij wat van hun horen dan gaan ze ook aan ons vragen wat wij aan het doen zijn en dat willen we dus niet vertellen.”

Van der Bijl: “Nee”

Teeven: “Haarlem zal natuurlijk wel merken dat jij iedere keer niet thuis geeft, de CIE, als ze jou benaderen. (…) Op een gegeven moment merken ze toch van: wat gebeurt er? Waarom wil je niet meer met ons praten? Als je dus zou zeggen: ja, wij praten met hem, ja dan…’”

Verbalisant (1): “Dat zou ik niet doen want je weet nooit waar dat weer terecht komt.”

Van der Bijl: “Nee”

Verbalisant (1): “Je weet, CIE dat gaat natuurlijk ook in een pooltje rond. En, begrijp me niet verkeerd…(…) CIE Haarlem is misschien wel te goede trouw hoor, maar….”

Teeven: “Het delen van informatie met mensen… Zo werkt het natuurlijk wel.”

Verbalisant (1): “Ja”

Teeven: “Bij de politie wel. Mensen delen natuurlijk gewoon ambtshalve informatie met elkaar. Alleen er zit hier en daar… Ja eh…”

Verbalisant (1): “Een vuiltje”

Teeven: “Er zitten altijd mensen bij waar je niks mee kan delen. Ook bij het justitie apparaat hoor, niet alleen het politieapparaat. Laat dat helder zijn.”

Verbalisant (1): “Ja, overal waar mensen werken heb je dat. Daarom behandelen we het ook heel vertrouwelijk.”

Verbalisant (2): “Kijk, je kan heel te goeder trouw tegen jou zeggen van ja, nee, ok, we begrijpen het. Vervolgens komt het een keer ter sprake met een Amsterdamse collega die denkt: hé, ze zijn met Van der Bijl bezig. Weet je wel? En dan weet je niet hoe het balletje gaat rollen als jij tegen hen hebt gezegd: nee dat moet je niet verder vertellen en eh… Kijk als we die groep gewoon klein kunnen houden. In dit geval wij en mensen bij ons op het team natuurlijk. Kijk het is een vrij selecte groep. Ja, die werkt gewoon geïsoleerd.”

CIE
Hieruit blijkt dat Teeven op de hoogte was van van de CIE-contacten van Van der Bijl. Hij wist zelfs dat het CIE Haarlem was waarmee Thomas sprak. Maar op 23 maart 2009 verklaarde Teeven zonder blikken of blozen: ‘Ik wist het niet.’ 

Dat Kees Houtman CIE-informant was, wist Teeven naar eigen zeggen wel. Bram Zeegers had hem toevertrouwd dat informatie van de CIE Amsterdam terug kwam in het criminele milieu. Van der Bijl werd daarom aangeraden niet meer met de CIE Haarlem te praten omdat deze informatie zou delen met CIE Amsterdam. En die werd juist niet vertrouwd. Of Van der Bijl zich daar iets van aantrok is niet bekend. Over zijn contacten met Teeven liet Van der Bijl zich in ieder geval gewoon in het openbaar uit.

Anonieme bedreigde getuige
Na de arrestatie van Willem Holleeder op 30 januari 2006 was Van der Bijl bereid om onder voorwaarden een verklaring af te leggen. Dit leidde tot een langdurig gesprek met Teeven op 9 februari 2006. ‘Afspraak Schiphol’ stond die dag vermeld in Teeven’s agenda. Ook Maria, de weduwe van Kees Houtman, was bij dat gesprek aanwezig.

Nadat Teeven beide kandidaat-getuigen had uitgelegd dat zij een getuigenis konden afleggen zonder dat hun identiteit bekend zou worden, hakten beide getuigen de knoop door.

Het OM liet er vervolgens geen gras over groeien. Op 12 februari 2006 legde Thomas zijn eerste officiële verklaring af om in aanmerking te komen voor de status ‘Anonieme Bedreigde Getuige’. In alle haast was de datum verkeerd vermeld in het proces-verbaal van het verhoor; er stond 12 februari 2005 i.p.v. 12 februari 2006. De volgende dag diende de Officier van Justitie een verzoek in bij de Haarlemse Rechtbank om gebruik te mogen maken van de anonieme bedreigde getuigen A, B en C.

Na de aankondiging door het OM op 14 februari 2006 van maar liefst drie bedreigde getuigen in het onderzoek, verlengde de Haarlemse rechtbank de voorlopige hechtenis van de verdachten met 30 dagen.

Complicatie
In maart 2006 trad echter een complicatie op: Thomas van der Bijl werd gearresteerd in een drugszaak. Er liep volgens Teeven ook nog een andere vervolging tegen Van der Bijl van vóór 2004.

‘Het kwam mij ter ore dat hij in verzekering zat’, verklaarde Teeven over de arrestatie van Van der Bijl. De advocaat van Van der Bijl had contact met hem opgenomen. Het was dezelfde raadsman die Van der Bijl begeleidde in het anonieme getuige traject. De naam van die advocaat wilde Teeven niet prijsgeven.

Nadat hij van de arrestatie had gehoord nam Teeven onmiddellijk contact op met de zaak doende Officier van Justitie mr. Van IJzendoorn, in wiens opdracht Thomas was gearresteerd. ‘Het zou ons goed uitkomen als de voorlopige hechtenis van Van der Bijl niet werd verlengd’, had Teeven zijn Van IJzendoorn toevertrouwd. Nadere uitleg werd niet gegeven. Daarna werd Thomas op vrije voeten gesteld terwijl zijn medeverdachten in hechtenis bleven.